آکنه چیست؟ علل، انواع و درمان آن
آکنه یک اختلال التهابی پوست است که دارای غدد سباسه است و به فولیکول مو که حاوی موهای ظریف است، متصل می‌شود. در پوست سالم، غدد سباسه سبوم (چربی) می‌سازند و از طریق منافذ، که یک روزنه در فولیکول است، روی سطح پوست تخلیه می‌شود. به طور معمول هنگامی که سلول های پوست پوسته ریزی می‌شوند، کراتینوسیت ها به سطح بالایی پوست می‌روند.
کراتینوسیت ها نوعی سلول پوست هستند که فولیکول را می‌پوشانند. وقتی فردی آکنه دارد، مو، سبوم و کراتینوسیت ها در داخل منافذ به هم می‌چسبند. این کار از ریزش کراتینوسیت ها جلوگیری می‌کند و مانع از رسیدن سبوم به سطح پوست می‌شود. مخلوط چربی و سلول‌ها به باکتری‌هایی که معمولا روی پوست زندگی می‌کنند، اجازه می‌دهد در فولیکول‌های مسدود شده رشد کنند و باعث التهاب، تورم، قرمزی، گرما و درد شوند.
هنگامی که دیواره فولیکول مسدود شده شکسته می‌شود، باکتری‌ها، سلول های پوست و سبوم را در پوست مجاور می‌ریزد و ضایعات یا جوش هایی ایجاد می‌کند.
چه مواردی سبب آکنه می‌شوند؟
مسدود شدن فولیکول ها یا منافذ مو باعث ایجاد آکنه می‌شود. فولیکول های مو لوله های کوچکی هستند که یک تار از موهای شما را نگه می‌دارند. چندین غدد وجود دارند که در فولیکول های مو تخلیه می‌شوند. هنگامی که مواد بیش از حد در داخل فولیکول موهای شما باشد، گرفتگی ایجاد می‌شود. منافذ شما ممکن است با موارد زیر مسدود شود:
سبوم: یک ماده روغنی است که یک سد محافظ برای پوست شما ایجاد می‌کند.
باکتری ها: مقادیر کمی از باکتری ها به طور طبیعی روی پوست شما زندگی می‌کنند. اگر بیش از حد باکتری دارید، می تواند منافذ پوست شما را مسدود کند.
سلول های مرده پوست: سلول های پوست شما اغلب می‌ریزند تا فضای بیشتری برای رشد سلول ها ایجاد شود. هنگامی که پوست شما سلول های مرده پوست را آزاد می‌کند، آنها می‌توانند در فولیکول های مو گیر کنند.
عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به آکنه را افزایش دهند:
هورمون ها: افزایش آندروژن ها، که هورمون های جنسی مردانه هستند، ممکن است منجر به بروز آکنه شود. این هورمون ها در پسران و دختران به طور معمول در دوران بلوغ افزایش می‌یابند و باعث بزرگ شدن غدد چربی و سبوم بیشتر می‌شوند. تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری نیز می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود.
سابقه خانوادگی: محققان بر این باورند که اگر والدین شما آکنه داشته باشند، احتمال ابتلای پوست شما به آکنه بیشتر است.
داروها: برخی داروها، مانند داروهایی که حاوی هورمون ها، کورتیکواستروئیدها و لیتیوم هستند، می‌توانند سبب آکنه شوند.
سن: افراد در هر سنی ممکن است به آکنه مبتلا شوند، اما این مشکل در نوجوانان شایع تر است.
آکنه در کدام قسمت بدن ایجاد می‌شود؟
آکنه بیشتر در موارد زیر ایجاد می‌شود:
صورت: این تقریبا همه افراد مبتلا به آکنه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
کمر: آکنه کمر بیش از نیمی از افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
سینه: حدود 15% از افراد مبتلا به آکنه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
انواع آکنه کدامند؟
انواع آکنه
تشخیص اینکه کدام نوع آکنه را تجربه می‌کنید، کلید درمان موفقیت آمیز است. آکنه ممکن است غیر التهابی یا التهابی باشد. انواع آکنه در این دو دسته عبارتند از:
- جوش سر سیاه (کومدون باز)
- جوش سر سفید (کومدون بسته)
- پاپول
- پوسچول
- ندول
- کیست
1- آکنه غیر التهابی
آکنه‌های غیر التهابی شامل جوش های سرسیاه و سرسفید هستند. این‌ها معمولا باعث تورم نمی‌شوند و به درمان های بدون نسخه (OTC) نسبتا خوب پاسخ می‌دهند. سالیسیلیک اسید اغلب برای درمان آکنه در محصولات نسخه‌ای و بدون نسخه استفاده می‌شود، اما معمولا روی آکنه‌های غیرالتهابی بهترین اثر را دارد.
سالیسیک اسید به طور طبیعی پوست را لایه برداری می‌کند و سلول های مرده پوست را که می‌تواند منجر به جوش های سرسیاه و سرسفید شود را از بین می‌برد. این ماده در پاک کننده ها، تونرها و مرطوب کننده ها استفاده می‌شود.
- جوش سر سیاه (کومدون باز)
جوش های سرسیاه زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ پوست توسط ترکیبی از سبوم و سلول‌های مرده پوست مسدود می‌شود. بالای منافذ با وجود مسدود بودن بقیه قسمت ها باز می‌ماند. این منجر به رنگ سیاه می‌شود که روی سطح پوست نیز مشخص است.
- جوش سرسفید (کومدون بسته)
جوش های سرسفید زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ پوست توسط سبوم و سلول‌های مرده پوست مسدود شود. اما برخلاف جوش‌های سرسیاه، روی منافذ بسته است. به همین دلیل درمان جوش های سرسفید دشوارتر است، زیرا منافذ از قبل بسته شده‌اند.
علاوه بر محصولات حاوی اسید سالیسیلیک، رتینوئیدهای موضعی نیز بهترین نتایج را برای آکنه کومدونال دارند. چنانچه محصولات موضعی بدون نسخه برای شما کارساز نبود، رتینوئیدهای موضعی قوی تری با نسخه پزشک پوست مفید خواهند بود.
2- آکنه التهابی
به جوش‌هایی که قرمز و متورم هستند، آکنه التهابی گفته می‌شود. اگرچه سبوم و سلول های مرده پوست در ایجاد آکنه های التهابی نقش دارند، اما باکتری‌ها نیز می‌توانند در مسدود کردن منافذ پوست نقش داشته باشند. باکتری‌ها می‌توانند باعث عفونت عمیق در زیر سطح پوست شوند. این فرآیند منجر به آکنه‌های دردناکی می‌شود که خلاص شدن از شر آنها دشوار است.
محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید و آزلائیک اسید به کاهش تورم و خلاص شدن از شر باکتری های داخل پوست کمک می‌کنند و می‌توانند سبوم اضافی را از بین ببرند. پزشک شما ممکن است یک آنتی بیوتیک خوراکی یا موضعی همراه با بنزوئیل پراکسید و یا آزلائیک اسید برای درمان آکنه التهابی تجویز کند. استفاده از رتینوئیدهای موضعی نیز بخش مهمی از مبارزه با پاپول های التهابی و پوسچول ها هستند.
- پاپول ها
پاپول ها زمانی ایجاد می‌شوند که دیواره‌های اطراف منافذ شما در اثر التهاب شدید شکسته می‌شوند و منجر به مسدود شدن منافذ می‌شود که با لمس کردن نیز احساس می‌شوند. پوست اطراف این منافذ معمولا صورتی است.
- پوسچول یا پوستول
هنگامی که دیواره های اطراف منافذ پوست شکسته می‌شوند، چرکدانه یا پوستول ها ایجاد می‌شوند. بر خلاف پاپول ها، پوسچول ها با عفونت پر می‌شوند. این برجستگی‌ها از پوست بیرون می‌زنند، معمولا قرمز رنگ هستند و اغلب روی آنها زرد یا سفید هستند.
- ندول ها
ندول ها زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ مسدود و متورم شده، و به مرور بزرگتر می‌شوند. بر خلاف پوسچول ها و پاپول ها، ندول ها در قسمت عمیق‌تری از پوست هستند. از آنجایی که ندول ها در عمق پوست قرار دارند، معمولا نمی‌توانید آنها را در خانه درمان کنید.
تجویز دارو برای کمک به رفع این موارد ضروری است. پزشک یا متخصص پوست احتمالا داروی خوراکی ایزوترتینوئین را تجویز خواهد کرد. این ترکیب از نوعی ویتامین A ساخته شده است و روزانه به مدت چهار تا شش ماه مصرف می‌شود و می‌تواند با کاهش اندازه غدد چربی در منافذ، ندول ها را درمان و از آن جلوگیری کند.
- کیست ها
هنگامی که منافذ پوست توسط ترکیبی از باکتری ها، سبوم و سلول های مرده پوست مسدود می‌شوند، کیست ها ایجاد می‌شوند. کیست ها در عمق پوست ایجاد می‌شوند و بیشتر از ندول ها در زیر سطح قرار دارند. این برجستگی های بزرگ قرمز یا سفید اغلب در لمس دردناک هستند.
کیست ها بزرگترین شکل آکنه هستند و تشکیل آنها معمولا در نتیجه یک عفونت شدید است. این نوع آکنه بیشترین احتمال ایجاد اسکار را دارد. داروی تجویزی ایزوترتینوئین معمولا برای درمان کیست استفاده می‌شود. در موارد شدید، متخصص پوست شما ممکن است کیست را با جراحی بردارد.
روش های خود درمانی آکنه
- مناطق آسیب دیده پوست را بیش از دو بار در روز نشویید. شستشوی مکرر می‌تواند پوست را تحریک کرده و علائم آکنه را بدتر کند.
- ناحیه آسیب دیده را با صابون یا پاک کننده ملایم و آب ولرم بشویید. آب بسیار گرم یا سرد می‌تواند شدت آکنه را بدتر کند.
- جوش های سر سیاه را تمیز نکنید و جای جوش و آکنه ها را فشار ندهید. این کارها می‌تواند آن را بدتر کند و باعث ایجاد اسکار و جای زخم دائمی شود.
- از استفاده از لوازم آرایش، محصولات مراقبت از پوست و محصولات مراقبت از آفتاب که بر پایه روغن هستند (با برچسب "کومدوژنیک") خودداری کنید. از محصولات غیر کومدون زا بر پایه آب استفاده کنید، زیرا کمتر احتمال دارد منافذ پوست شما را مسدود کنند.
- قبل از خواب، آرایش خود را کاملا پاک کنید. اگر پوست خشکی دارید، از نرم کننده های پوست بر پایه آب و بدون عطر استفاده کنید.
- ورزش منظم نمی‌تواند آکنه شما را بهبود بخشد، اما می‌تواند خلق و خوی شما را تقویت کند و عزت نفس شما را بهبود بخشد. پس از اتمام ورزش، حتما دوش بگیرید، چرا که عرق می‌تواند آکنه شما را تحریک کند.
- موهای خود را به طور منظم بشویید و سعی کنید موهای خود را روی صورت نریزید.
شدت انواع آکنه چقدر است؟
جوش های سرسیاه و سرسفید خفیف‌ترین شکل آکنه هستند. گاهی اوقات می‌توان این موارد را با داروهای موضعی، مانند تونرهای حاوی سالیسیلیک اسید برطرف کرد. اگر آکنه‌ها به داروهای معمول پاسخ ندهند، به راحتی با رتینوئیدهای موضعی درمان می‌شوند.
پوسچول ها و پاپول ها اشکال متوسط تر آکنه هستند و ممکن است با داروهای معمول برطرف شوند یا نشوند. آکنه متوسط ممکن است نیاز به تجویز خوراکی یا موضعی از طرف متخصص پوست داشته باشد. ندول ها و کیست ها شدیدترین شکل آکنه هستند و برداشتن یا بیرون آمدن ندول ها و کیست ها می‌تواند منجر به اسکار شود. برای رفع آکنه های شدید باید به متخصص پوست مراجعه کنید.
مواردی که باید در درمان آکنه به آن توجه شود؟
درمان های آکنه ممکن است فورا مؤثر واقع شوند و یا ممکن است تا چند ماه شاهد بهبودی چشمگیری نباشید، مهم است که در درمان آکنه صبور باشید. همچنین باید در استفاده همزمان از محصولات ضد آکنه بیش از حد احتیاط کنید، زیرا می‌تواند باعث خشکی پوست شود.
باید دقت داشت که هر برآمدگی یا برجستگی قرمز رنگی آکنه نیست و ممکن است یکی از بیماری‌های زیر باشد:
- فولیکولیت
- کراتوزیس پیلاریس (Keratosis Pilaris)
- میلیا
- روزاسه
مراجعه به متخصص پوست تنها راهی است که می‌تواند به تشخیص کامل و دقیق افراد در تشخیص درست آکنه و نوع آن کمک کند. در برخی موارد، درمان متخصص ممکن است تنها راه پاکسازی و کنترل کامل آکنه باشد.
— BRIGHT MAX —
نوشته های اخیر
