ویتامین B5
ویتامین محلول در آب گروه B، ویتامین B5 نام دارد. این یک پیش ساز کوآنزیم A است که به ویژه برای متابولیسم چربی، یعنی برای تجزیه و تشکیل چربی ها مهم است. این آنزیم همچنین نقش مهمی در استفاده از کربوهیدرات ها و پروتئین ایفا میکند.
ویتامینها دستهای از مواد مغذی ضروری هستند که بدن برای عملکرد صحیح به آنها نیاز دارد. شاید ویتامینها در مقادیر کم کار خودشان را انجام بدهند، اما وجود آنها در بدن برای تعادل حیاتی و سلامتی بسیار ضروری است و کمبود آنها میتواند باعث اختلال در سلامت عمومی بدن شود. یکی از ویتامینهای ضروری که بدن برای عملکردهای عصبی و سلامت پوست و مو به آن احتیاج دارد، ویتامین B5، پانتنول یا دکسپانتنول است. اما این ویتامین دقیقا چه کابردی دارد و کمبود آن بر سلامت مو و پوست ما چه تاثیری میگذارد، هدف مطلب امروز برایت مکس است. با ما همراه باشید.
ویتامین B5 چیست؟
ویتامین B5، که به اسید پانتوتنیک، پانتنول یا دکسپانتنول نیز معروف است، یک ویتامین ضروری است که بدن برای عملکردهای مختلف به آن نیاز دارد. این ویتامین در طیف گستردهای از غذاها یافت میشود و به طور کلی در مکملهای ویتامین B نیز گنجانده میشود. این ویتامین را باید از مواد غذایی به بدن جذب کرد و به شکل طبیعی در مقدار بسیار کمی در بدن تولید میشود. ویتامین B5 برای پوست، مو و سلامت بدن بسیار مفید است.
ویتامین B5 برای چی خوبه؟
اهمیت ویتامین B5 را میتوان در ارتباط مستقیم آن با سلامت پوست و مو دانست. این ویتامین با افزایش سطح انرژی و تقویت سیستم ایمنی و عصبی، یکی از ویتامینهای ضروری برای سلامت عمومی بدن است. ویتامین ب۵ که اسید پانتوتنیک نیز نامیده میشود، یکی از 8 ویتامین B است که به بدن کمک میکنند تا غذا (کربوهیدراتها) را به سوخت (گلوکز) تبدیل کند که بدن از آن برای تولید انرژی استفاده میکند.
ویتامین B5 چیست؟
این ویتامینهای B که اغلب به عنوان ویتامینهای B کمپلکس شناخته میشوند، به بدن در استفاده از چربیها و پروتئین کمک میکنند. ویتامین های B کمپلکس برای سلامت چشم و کبد لازم است. آنها همچنین به عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک میکنند.
فواید ویتامین B5
ویتامین ب۵ علاوه بر نقش مهمی که در تجزیه چربیها و کربوهیدراتها برای تولید انرژی دارد، بلکه برای ساخت گلبولهای قرمز خون و همچنین هورمونهای جنسی و کنترل استرس نقش بسازایی دارد. ویتامین B5 همچنین در حفظ سلامت دستگاه گوارش مهم است و به بدن کمک میکند. فواید دیگر ویتامین ب۵ به شرح زیر است:
- بهبود سلامت پوست و مو: ویتامین B5 به حفظ رطوبت پوست و مو کمک میکند و از آنها در برابر آسیب محافظت میکند. همچنین به کاهش التهاب و قرمزی پوست کمک میکند.
- کاهش استرس: ویتامین ب۵ به تولید کورتیکوستروئیدها، هورمونهایی که به بدن در مقابله با استرس کمک میکنند، کمک میکند.
- افزایش سطح انرژی: ویتامین ب ۵ یا پانتنول برای متابولیسم چربیها، پروتئینها و کربوهیدراتها ضروری است و به تبدیل غذا به انرژی کمک میکند.
- تقویت سیستم ایمنی: ویتامین ب۵ به تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عفونت کمک میکند.
- کاهش کلسترول: برخی تحقیقات نشان داده است که ویتامین B5 ممکن است به کاهش سطح کلسترول LDL (کلتسرول زیانآور) کمک کند.
- بهبود عملکرد شناختی: برخی تحقیقات نشان داده است که ویتامین ب۵ ممکن است به بهبود عملکرد شناختی و حافظه کمک کند.
قرص ویتامین b5
قرص های ویتامین b5 به طور کلی به شکل قرصهای کوچک، بیضی شکل یا کپسول هستند. رنگ آنها میتواند از سفید تا زرد یا قهوهای متغیر باشد. ویتامین ب۵ در بسیاری از غذاها یافت میشود، اما برخی از افراد ممکن است نیاز به مصرف مکمل برای اطمینان از دریافت کافی آن داشته باشند. قرص های ویتامین B5 به راحتی در دسترس هستند و میتوان آنها را بدون نسخه در اکثر داروخانهها و فروشگاههای مواد غذایی بهداشتی خریداری کرد.
هنگام انتخاب مکمل ویتامین B5، مهم است که محصولی با کیفیت بالا از یک برند معتبر را انتخاب کنید. همچنین باید دقت کنید تا مطمئن شوید که دوز صحیح ویتامین ب۵ یا پانتنول را مصرف میکنید. مقدار مصرف توصیه شده روزانه ویتامین B5 برای بزرگسالان ۵ میلی گرم است. زنان باردار یا شیرده به ۶ میلی گرم در روز نیاز دارند.
ویتامین B5 برای پوست
- مرطوب کننده: ویتامین ب۵ به حفظ رطوبت پوست کمک میکند و از آن در برابر خشکی و پوسته پوسته شدن محافظت میکند.
- کاهش التهاب: ویتامین B5 میتواند به کاهش التهاب و قرمزی پوست، مانند آکنه و اگزما کمک کند.
- بهبود التیام زخم: ویتامین ب ۵ برای پوست میتواند به بهبود التیام زخم و کاهش جای زخم کمک کند.
- کاهش چین و چروک: برخی تحقیقات نشان داده است که ویتامین B5 ممکن است به کاهش ظاهر چین و چروک و خطوط ریز کمک کند.
پانتنول یا ویتامین B5 برای مو
- رشد مو: ویتامین B5 میتواند به تقویت فولیکولهای مو و تحریک رشد مو کمک کند.
- آبرسانی مو: ویتامین ب۵ مو را آبرسانی و از خشکی و شکنندگی آن جلوگیری میکند.
- درخشش مو: ویتامین پانتنول میتواند به درخشش مو و افزایش درخشش آن کمک کند.
ویتامین B5 برای بی خوابی
- کاهش استرس: استرس یکی از عوامل شایع بیخوابی است. ویتامین B5 به تولید کورتیکوستروئیدها، هورمونهایی که به بدن در مقابله با استرس عمل میکنند، کمک میکند.
- تنظیم خواب: ویتامین B5 به تنظیم چرخه خواب و بیداری بدن کمک میکند.
ویتامین B5 برای معده
- کاهش التهاب: ویتامین B5 میتواند به کاهش التهاب در دستگاه گوارش، مانند بیماری التهابی روده (IBD) کمک کند.
- بهبود هضم: ویتامین ب۵ ممکن است به هضم غذا و جذب مواد مغذی کمک کند.
- کاهش علائم رفلاکس اسید: برخی تحقیقات نشان داده است که ویتامین پانتنول یا ب ۵ به کاهش علائم رفلاکس اسید کمک میکند.
کمبود ویتامین ب۵
کمبود ویتامین B5 نادر است، اما میتواند در افرادی که رژیم غذایی محدودی دارند یا به اختلالات گوارشی مبتلا هستند، رخ دهد. درمان کمبود ویتامین ب۵ معمولا با مصرف مکملهای ویتامین B5 انجام میشود. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد تغییراتی در رژیم غذایی ایجاد شود، مانند مصرف غذاهای غنی از ویتامین ب۵.
اگرچه کمبود ویتامین ب۵ نادر است، اما میتواند عواقب جدی برای سلامتی به دنبال داشته باشد. در حالی که علائم اولیه مانند خستگی، خشکی پوست و ریزش مو ممکن است خفیف باشند، کمبود شدید میتواند منجر به مشکلات عصبی و گوارشی شود.
علل کمبود ویتامین B۵
علل متعددی برای کمبود ویتامین B5 وجود دارد، که ممکن است هر فردی به شکل متفاوتی در ارتباط با این علتها دچار کمبود ویتامین ب ۵ شود. معمولا میتوان گفت علت شایع کمبود این ویتامین به دلیل رژیم غذایی نامناسب است. افرادی که رژیم غذایی محدودی دارند، مانند گیاهخواران یا افرادی که به اختلالات خوردن مبتلا هستند، ممکن است در معرض خطر کمبود ویتامین ب۵ باشند. علت های دیگر کمبود ویتامین B۵ میتواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات جذب: اختلالاتی که بر جذب مواد مغذی تأثیر میگذارند، مانند بیماری سلیاک یا بیماری کرون، میتوانند خطر کمبود ویتامین ب۵ را افزایش دهند.
- مصرف زیاد الکل: الکل میتواند بر جذب ویتامین B5 در بدن تأثیر بگذارد و همچنین باعث افزایش متابولیسم آن شود و نیاز بدن به این ویتامین را افزایش دهد.
- مصرف برخی داروها: برخی از داروها، مانند داروهای ضد تشنج، میتوانند سطح ویتامین ب۵ یا پانتنول در بدن را کاهش دهند.
- افزایش سن: با افزایش سن، بدن به طور کلی ویتامین ب ۵ را به طور کارآمد جذب و استفاده نمیکند.
- بارداری و شیردهی: زنان باردار و شیرده به دلیل افزایش تقاضای بدن برای حمایت از رشد و نمو جنین یا نوزاد، به ویتامین B5 بیشتری نیاز دارند.
علائم کمبود ویتامین ب۵
ویتامین ب5 که به اسید پانتوتنیک نیز معروف است، یک ویتامین ضروری است که برای عملکردهای مختلف بدن از جمله متابولیسم، تولید هورمون و عملکرد سیستم عصبی حیاتی است. در حالی که کمبود ویتامین ب۵ نادر است، اما میتواند عواقب جدی برای سلامتی به دنبال داشته باشد. علائم کمبود ویتامین B5 شامل موارد زیر است:
- خستگی: احساس خستگی و ضعف کلی میتواند یکی از اولین نشانههای کمبود ویتامین ب ۵ باشد.
- بیحسی و سوزن سوزن شدن: کمبود ویتامین ب ۵ یا پانتنول میتواند منجر به آسیب عصبی شود که باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن و درد در دستها و پاها میشود.
- درد شکم: ویتامین B5 برای عملکرد صحیح دستگاه گوارش ضروری است. کمبود این ویتامین میتواند منجر به درد شکم و اسهال شود.
- خشکی پوست و مو: ویتامین ب۵ برای حفظ رطوبت پوست و مو لازم است. کمبود این ویتامین میتواند منجر به خشکی، پوسته پوسته شدن و ترک خوردن پوست و همچنین موهای شکننده و خشک شود.
- مشکلات سیستم ایمنی: ویتامین ب ۵ نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد. کمبود این ویتامین میتواند بدن را در برابر عفونتها آسیبپذیرتر کند.
- سردرد: برخی از تحقیقات نشان داده است که کمبود ویتامین ب۵ ممکن است با سردرد مرتبط باشد.
- اختلالات خواب: کمبود ویتامین ب۵ ممکن است به خواب رفتن و خوابیدن در شب را دشوارتر کند.
- مشکلات تمرکز: ویتامین ب ۵ برای عملکرد شناختی ضروری است. کمبود این ویتامین ممکن است باعث مشکل در تمرکز و حافظه شود.
در موارد شدید، کمبود ویتامین B5 میتواند منجر به شرایط زیر شود:
- سندرم برنهارد: این بیماری نادر با علائمی مانند ضعف، گیجی و توهم مشخص میشود.
- مشکلات غدد فوق کلیوی: کمبود شدید ویتامین B5 یا پانتنول میتواند منجر به نارسایی غدد فوق کلیوی شود.
ویتامین b5 در چه چیزهایی است
همانطور که در اول اشاره شد، ویتامین ب ۵ به صورت طبیعی در مقدار بسیار کمی تولید میشود و نیاز است که با یک رژیم غذایی مناسب این ویتامین به بدن جذب شود. اما این ویتامین را میشود در مکملها و قرصها هم یافت که بدون نسخه میتوان از داروخانهها تهیه کرد.
اگر نگران کمبود ویتامین ب۵ هستید، لازم است که با پزشک صحبت کنید. پزشک میتواند با بررسی سابقه پزشکی شما، انجام معاینه فیزیکی و در صورت لزوم انجام آزمایش خون، کمبود ویتامین B5 را تشخیص دهد.
خوراکی های حاوی ویتامین B5
شاید بتوان گفت که بهترین و سریعترین روش جذب ویتامین ب ۵ یا پانتنول پیروی کردن از یک رژیم غذایی مناسب است. معمولا خوراکیها حاوی ویتامینهای متعددی هستند که در صورت ایجاد یک برنامه تغذیه مناسب میتوانید سلامت عمومی بدن خود را تضمین کنید. خوراکی های حاوی ویتامین B5 را میتوان شامل موارد زیر دانست:
- گوشت گاو، مرغ، ماهی
- تخم مرغ
- محصولات لبنی مانند شیر، ماست، پنیر
- حبوبات مانند لوبیا، نخود، عدس
- آجیل و دانه های مغذی مانند بادام، گردو، تخمه آفتابگردان
- سبزیجات و میوه مانند کلم بروکلی، قارچ، سیب زمینی شیرین و آووکادو
ویتامین B5 در چه غذاهایی است؟
غذاهایی که در آن از گوشت استفاده میشود؛ مانند ماهی، یا غذاهایی که حاوی حبوبات هستند؛ مانند عدسی و خوراک لوبیا، سرشار از ویتامین ب ۵ هستند. گیاهخواران، افراد مبتلا به اختلالات خوردن و کسانی که رژیمهای غذایی بسیار محدودی دارند، ممکن است در معرض خطر کمبود ویتامین B5 یا پانتنول باشند.
اما اگر گیاه خوار هستید، میتوانید از سبزیجات و صیفی جات مانند سیب زمینی شیرین، کلم بروکلی و غلات و حبوبات برای جذب ویتامین ب5 استفاده کنید.
ویتامین b5 در چه میوه هایی وجود دارد
در حالی که میوهها به طور کلی منبع خوبی از ویتامین B5 نیستند، برخی از میوهها حاوی مقادیر کمی از این ویتامین هستند، از جمله:
- آووکادو
- شاه توت
- گریپ فروت
- هلو
- موز
عوارض ویتامین B5
تمام ویتامینها در صورت کمبود یا افزایش آنها، عوارض خاص خود را نشان میدهند. ویتامین ب۵ یا پانتنول به ندرت و در موارد بسیار خاص از خود عوارض نشان میدهد. به طور کلی این عوارض در صورت مصرف زیاد عبارت است از:
- اسهال
- درد شکم
- حالت تهوع
- سوهاضمه
موارد احتیاط مصرف ویتامین B5
نکته مهم در استفاده از ویتامین B5 یا پانتنول تداخل دارویی این ویتامین است که باید دقت کرد. اگر برای کمبود ویتامین ب۵ مکمل مصرف میکنید و در کنار آن از داروهای دیگری هم استفاده میکنید، حتما باید با یک پزشک مشورت کنید.
مواردی که باید به آن دقت کنید به شرح زیر است:
- پزشکان ویتامین ب۵ را در دوزهای برابر با مصرف روزانه و در دوزهای نسبتا بالاتر بیخطر میدانند. دوزهای بسیار بالا ممکن است باعث اسهال شود و ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
- زنان باردار و شیرده نباید از میزان مصرف کافی روزانه، ویتامین بیشتری جذب کنند، مگر اینکه توصیه پزشک باشد.
- ویتامین ب ۵ بهتر است بعد از غذا با آب مصرف شود.
- مصرف هر یک از ویتامین های B برای مدت طولانی میتواند منجر به عدم تعادل سایر ویتامینهای مهم B شود. به همین دلیل، شاید بهتر باشد که از ویتامین B کمپلکس استفاده کنید که شامل تمام ویتامین های B است.
نحوه مصرف ویتامین B5
اسید پانتوتنیک یا همان ویتامین B5 به طور گسترده در غذاها از جمله گوشت، سبزیجات، غلات، حبوبات، تخم مرغ و شیر یافت میشود. توصیه میشود که بزرگسالان روزانه ۵ میلی گرم اسید پانتوتنیک مصرف کنند. برای زنان در دوران بارداری باید روزانه 6 میلی گرم مصرف شود. در دوران شیردهی باید روزانه 7 میلی گرم مصرف شود. مقادیر توصیه شده برای کودکان به سن بستگی دارد که نیاز به تشخیص یک متخصص است.
یک روش دیگر مصرف ویتامین ب۵ به شکل موضعی است. دکسپانتنول، یک ماده شیمیایی مشابه اسید پانتوتنیک است که در محصولات بهداشتی مراقبت از پوست و مو مانند پماد، کرم، ژل، اسپری بینی و قطره چشم موجود است.
زمان مصرف ویتامین b5
بهترین زمان برای مصرف ویتامین B5 به عوامل مختلفی از جمله شرایط سلامتی کلی شما، اهداف شما برای مصرف مکمل و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. با این حال چند نکته کلی برای زمان مصرف ویتامین ب۵ وجود دارد:
- برخی از افراد ترجیح میدهند ویتامین B5 خود را صبح با معده خالی مصرف کنند. این به این دلیل است که ویتامین ب۵ یک ویتامین محلول در آب است، به این معنی که به راحتی توسط بدن جذب میشود. مصرف آن با معده خالی میتواند به حداکثر رساندن جذب کمک کند.
- برخی دیگر از افراد ترجیح میدهند ویتامین ب۵ یا پانتنول خود را با غذا مصرف کنند. این میتواند به کاهش هرگونه ناراحتی گوارشی احتمالی که ممکن است از مصرف مکمل تجربه کنید، کمک کند.
- اگر ویتامین ب۵ را برای افزایش سطح انرژی مصرف میکنید، ممکن است بخواهید آن را صبح زود مصرف کنید. این میتواند به شما کمک کند تا روز خود را با انرژی بیشتری شروع کنید.
- اگر ویتامین ب ۵ را برای بهبود کیفیت خواب مصرف میکنید، ممکن است بخواهید آن را عصر مصرف کنید. این میتواند به شما کمک کند تا سریعتر و راحتتر به خواب بروید.
در نهایت، بهترین زمان برای مصرف ویتامین B5 زمانی است که برای شما راحتتر و سازگارتر باشد. اگر مطمئن نیستید چه زمانی باید ویتامین ب ۵ یا پانتنول را مصرف کنید، همیشه میتوانید با پزشک یا متخصص تغذیه خود صحبت کنید.
ویتامین b5 در محصولات پوست برایت مکس
همان طور که اشاره شد، یکی از روش های مصرف و استفاده ویتامین b5، استفاده از لوازم بهداشتی و مراقبت پوست و مو با نام دکسپانتول است. برند برایت مکس یکی از ترکیبات مهمی که برای تولید محصولات خود استفاده میکند، ویتامین ب۵ است. این ویتامین را میتوان در دو محصول سرم هیالورونیک اسید هیدرا برایت و فوم شستشوی صورت آکنه برایت یافت. ویژگی های این دو محصول به شرح زیر است.
سرم هیالورونیک اسید هیدرا برایت برند برایت مکس:
- آبرسانی عمقی پوست با دارا بودن هیالورونیک اسید با وزن مولکولی سه گانه
- التیام بخش و ترمیم کننده به واسطه ویتامین B5 یا پانتنول
- کاهش چین و چروک های سطحی پوست
- شفاف و روشن کننده پوست های کدر
فوم شستشوی صورت آکنه برایت برند برایت مکس:
- پاک کننده عمقی پوست مختلط، چرب و مستعد آکنه
- کمک به رفع براقیت پوست و کوچک کردن منافذ آن با تنظیم ترشح چربی پوست به واسطه ویتامین ب۵ یا پانتنول
- کف دلپذیر با پخشپذیری راحت و آبکشی سریع
- بدون حس خشکی و کشیدگی پس از شستشو